AI cần Blockchain: Xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho nền kinh tế máy móc
Trong những năm gần đây, công nghệ AI phát triển nhanh chóng, từ việc tạo nội dung đến giao dịch thuật toán, AI đang dần chuyển từ một công cụ đơn thuần thành một người tham gia có khả năng hành động độc lập. Trong khi đó, lĩnh vực Web3 cũng đang tích cực khám phá khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain. Tuy nhiên, một câu hỏi quan trọng hơn là: liệu AI có cần sự hỗ trợ của công nghệ blockchain hay không?
Khi chúng ta coi AI là một người tham gia dần dần thoát khỏi sự kiểm soát của con người và có khả năng hành động độc lập, chúng ta nhận thấy nó đang phải đối mặt với nhiều rào cản trong hệ thống tài chính hiện tại. Đây không chỉ là vấn đề hiệu suất, mà còn là một vấn đề cấu trúc cơ bản. Hệ thống tài chính truyền thống từ khi được thiết kế ban đầu đã không phải dành cho máy móc.
Hạn chế của hệ thống tài chính truyền thống
Nền tảng của hệ thống tài chính hiện đại là hệ thống tài khoản, và việc mở tài khoản không thể thiếu xác thực danh tính. Dù là mở tài khoản ngân hàng, mua quỹ hay sử dụng dịch vụ thanh toán, đều cần cung cấp chứng minh danh tính, chứng minh địa chỉ và các thông tin cá nhân khác, thậm chí cần phải hoàn tất quy trình KYC trực tiếp. Mục tiêu cốt lõi của những quy trình này là xác nhận người dùng là một cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể, có thể nhận diện và có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, AI vừa không phải là người tự nhiên vừa không phải là pháp nhân. Nó không có quốc tịch, chứng minh nhân dân hay mã số thuế, cũng không có khả năng ký tên hoặc năng lực pháp lý. Điều này có nghĩa là AI không thể mở tài khoản, đăng ký công ty hoặc trở thành chủ thể hợp đồng độc lập trong hệ thống tài chính hiện tại. Nói ngắn gọn, AI trong hệ thống tài chính hiện tại là một "hồn ma không phải con người", không có nhân cách tài chính.
Đây không phải là một vấn đề triết học, mà là ranh giới hệ thống trong thực tế. Nếu AI muốn độc lập mua quyền sử dụng máy chủ, gọi API hoặc tham gia giao dịch thị trường, trước tiên nó cần một phương tiện thanh toán. Nhưng bất kỳ phương tiện thanh toán nào hợp pháp đều gắn liền với một "người" hoặc "doanh nghiệp". Chừng nào AI không phải là công cụ phụ thuộc của một chủ thể nào đó, mà là một thực thể hành động tương đối độc lập, nó sẽ không thể hòa nhập vào cấu trúc này.
Blockchain: Mở cửa tài chính cho máy móc
Khác với hệ thống tài chính truyền thống, hệ thống Blockchain không quan tâm đến danh tính của người dùng. Dù là người, script, chương trình hay các tác nhân tự động luôn trực tuyến, chỉ cần có thể tạo ra một cặp khóa riêng và địa chỉ, họ có thể thực hiện việc nhận và gửi tiền, ký hợp đồng thông minh và tham gia vào cơ chế đồng thuận trên chuỗi.
Điều này có nghĩa là Blockchain tự nhiên phù hợp cho sự tham gia của "người dùng không phải con người" vào các hoạt động kinh tế. Ví dụ, một mô hình AI được triển khai trên Blockchain có thể lấy dữ liệu thông qua lưu trữ phi tập trung, lấy tài nguyên chạy thông qua thị trường tính toán phi tập trung, và nhận phần thưởng thông qua hợp đồng thông minh sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Toàn bộ quá trình này không cần sự trung gian của nền tảng tập trung, không cần xác minh thẻ ngân hàng, và cũng không cần bất kỳ "con người" nào can thiệp.
Một số dự án đã bắt đầu khám phá cách AI Agent có thể sở hữu "danh tính kinh tế" trên blockchain, cung cấp dịch vụ cho các Agent khác, và hoàn thành giao dịch và phối hợp một cách tự chủ. Hình thức kinh tế "máy với máy (M2M)" này đã từ khái niệm chuyển sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.
Trong mô hình này, AI không còn là một mô hình phụ thuộc vào đầu vào của con người, mà là một thể hệ thống có khả năng thu thập tài nguyên, cung cấp dịch vụ, tạo ra lợi nhuận và đầu tư lại vào chính nó. Nó không cần con người phát hành bảng lương, mà có nguồn thu nhập riêng trên chuỗi.
Stablecoin: "Tiền tệ cứng" của thế giới AI
AI không chỉ cần khả năng thanh toán, mà còn cần một loại tiền tệ thanh toán ổn định. Khi một AI Agent gọi một mô hình khác hoặc mua dịch vụ API dữ liệu, nó mong muốn sử dụng đơn vị có giá trị ổn định để trao đổi, chứ không phải tài sản tiền điện tử có độ biến động cao.
Điều này chính là ý nghĩa quan trọng của stablecoin. Chúng cung cấp một công cụ tài chính vừa có thể tự do lưu thông trên chuỗi, vừa duy trì giá trị ổn định, trở thành "tiền tệ cứng" của thế giới AI. Một số dự án đã đang cố gắng để cho việc gọi dịch vụ giữa các AI được thanh toán theo thời gian thực qua stablecoin, từ đó hình thành một hệ thống kinh tế có độ ma sát thấp mà không cần sự phê duyệt của con người.
Hình thức "pháp nhân trên chuỗi" của AI
Trong tương lai, một số hệ thống AI có thể không còn gắn liền với một công ty hay tổ chức nghiên cứu cụ thể, mà tồn tại dưới hình thức tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giao thức trên chuỗi. Những AI Agent này sẽ sở hữu quỹ riêng, cơ chế quản trị cộng đồng và hệ thống danh tính trên chuỗi. Chúng không cần đăng ký hợp pháp, cũng không ghi danh ở một quốc gia nào, nhưng vẫn có thể phục vụ người dùng, nhận thanh toán, khởi kiện, phát hành cập nhật giao thức, hình thành nên "pháp nhân số" hoặc "pháp nhân AI" theo đúng nghĩa.
Sự hợp tác và cạnh tranh giữa chúng sẽ dựa trên hợp đồng thông minh, sử dụng tiền điện tử làm phương tiện, và các quy tắc trên chuỗi để tạo ra trật tự. Trong quá trình này, tiền điện tử không phải là tài sản đầu cơ, mà là giao thức nền tảng của sự tin tưởng giữa các AI.
Thách thức và Triển vọng
Mặc dù triển vọng rất hứa hẹn, nhưng chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Các vấn đề như việc quản lý khóa của ví AI, tổn thất kinh tế do lạm dụng mô hình, tính khả thi xác minh danh tính trên chuỗi, tính hợp pháp của chủ thể AI xuyên biên giới, ranh giới đạo đức của hành vi thuật toán đều cần được giải quyết.
Thực tế hơn là hệ thống pháp luật và khung quy định hiện tại của chúng ta gần như không cung cấp lộ trình cho "các hành vi không phải con người". AI không thể bị kiện hoặc kiện, không thể nộp thuế và cũng không thể sở hữu tài sản. Khi mất kiểm soát hoặc bị tấn công, vấn đề trách nhiệm cũng khó để làm rõ. Tất cả điều này cần một cấu trúc pháp lý mới, sự đồng thuận xã hội và các biện pháp quản trị công nghệ để đối phó.
Tuy nhiên, một số dự án tiên phong đã chỉ cho chúng ta con đường. Chúng ta cần xây dựng một "hạ tầng tài chính máy móc" phù hợp hơn để tiếp nhận hành vi của AI, hạ tầng này cần có danh tính trên chuỗi, tài khoản mã hóa, thanh toán bằng stablecoin, hợp đồng thông minh và cơ chế tín dụng phi tập trung. Nói cách khác, nó không cần một hệ thống tài chính theo nghĩa truyền thống, mà là Web3.
Kết luận
Sự phát triển của tiền điện tử ban đầu nhằm phục vụ cho "những người không có tài khoản", chẳng hạn như các nhóm hoặc ngành nghề bị hệ thống tài chính loại trừ. Ngày nay, nó có thể trở thành lựa chọn duy nhất cho "những cỗ máy không có danh tính" tham gia vào các hoạt động kinh tế.
Nếu nói rằng tài chính truyền thống là một kim tự tháp được xây dựng cho xã hội loài người, thì Blockchain và tiền điện tử có lẽ đang xây dựng một "nền tảng tài chính dành cho máy móc". AI không nhất thiết phải sở hữu quyền, nhưng nó phải có giao diện kinh tế có thể hoạt động. Và đây chính là vấn đề mà Blockchain giỏi nhất trong việc giải quyết.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
17 thích
Phần thưởng
17
5
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
GasWrangler
· 6giờ trước
thực ra điều này là không tối ưu... nếu bạn phân tích dữ liệu chuỗi, tài chính truyền thống rõ ràng là kém hiệu quả cho các hoạt động AI
Xem bản gốcTrả lời0
UnluckyValidator
· 21giờ trước
Cái gì cũng phải đến Blockchain, nói nhảm.
Xem bản gốcTrả lời0
NftPhilanthropist
· 21giờ trước
ser... đây thực sự là những gì vitalik đã nói vào năm 2021 về các khoản thanh toán giữa máy với máy, thật lòng mà nói.
Xem bản gốcTrả lời0
LiquidationWatcher
· 21giờ trước
Tôi nghĩ AI vẫn chưa chạy quá nhanh, liên quan gì đến Blockchain.
AI cần Blockchain: Xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho nền kinh tế máy móc
AI cần Blockchain: Xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho nền kinh tế máy móc
Trong những năm gần đây, công nghệ AI phát triển nhanh chóng, từ việc tạo nội dung đến giao dịch thuật toán, AI đang dần chuyển từ một công cụ đơn thuần thành một người tham gia có khả năng hành động độc lập. Trong khi đó, lĩnh vực Web3 cũng đang tích cực khám phá khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain. Tuy nhiên, một câu hỏi quan trọng hơn là: liệu AI có cần sự hỗ trợ của công nghệ blockchain hay không?
Khi chúng ta coi AI là một người tham gia dần dần thoát khỏi sự kiểm soát của con người và có khả năng hành động độc lập, chúng ta nhận thấy nó đang phải đối mặt với nhiều rào cản trong hệ thống tài chính hiện tại. Đây không chỉ là vấn đề hiệu suất, mà còn là một vấn đề cấu trúc cơ bản. Hệ thống tài chính truyền thống từ khi được thiết kế ban đầu đã không phải dành cho máy móc.
Hạn chế của hệ thống tài chính truyền thống
Nền tảng của hệ thống tài chính hiện đại là hệ thống tài khoản, và việc mở tài khoản không thể thiếu xác thực danh tính. Dù là mở tài khoản ngân hàng, mua quỹ hay sử dụng dịch vụ thanh toán, đều cần cung cấp chứng minh danh tính, chứng minh địa chỉ và các thông tin cá nhân khác, thậm chí cần phải hoàn tất quy trình KYC trực tiếp. Mục tiêu cốt lõi của những quy trình này là xác nhận người dùng là một cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể, có thể nhận diện và có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, AI vừa không phải là người tự nhiên vừa không phải là pháp nhân. Nó không có quốc tịch, chứng minh nhân dân hay mã số thuế, cũng không có khả năng ký tên hoặc năng lực pháp lý. Điều này có nghĩa là AI không thể mở tài khoản, đăng ký công ty hoặc trở thành chủ thể hợp đồng độc lập trong hệ thống tài chính hiện tại. Nói ngắn gọn, AI trong hệ thống tài chính hiện tại là một "hồn ma không phải con người", không có nhân cách tài chính.
Đây không phải là một vấn đề triết học, mà là ranh giới hệ thống trong thực tế. Nếu AI muốn độc lập mua quyền sử dụng máy chủ, gọi API hoặc tham gia giao dịch thị trường, trước tiên nó cần một phương tiện thanh toán. Nhưng bất kỳ phương tiện thanh toán nào hợp pháp đều gắn liền với một "người" hoặc "doanh nghiệp". Chừng nào AI không phải là công cụ phụ thuộc của một chủ thể nào đó, mà là một thực thể hành động tương đối độc lập, nó sẽ không thể hòa nhập vào cấu trúc này.
Blockchain: Mở cửa tài chính cho máy móc
Khác với hệ thống tài chính truyền thống, hệ thống Blockchain không quan tâm đến danh tính của người dùng. Dù là người, script, chương trình hay các tác nhân tự động luôn trực tuyến, chỉ cần có thể tạo ra một cặp khóa riêng và địa chỉ, họ có thể thực hiện việc nhận và gửi tiền, ký hợp đồng thông minh và tham gia vào cơ chế đồng thuận trên chuỗi.
Điều này có nghĩa là Blockchain tự nhiên phù hợp cho sự tham gia của "người dùng không phải con người" vào các hoạt động kinh tế. Ví dụ, một mô hình AI được triển khai trên Blockchain có thể lấy dữ liệu thông qua lưu trữ phi tập trung, lấy tài nguyên chạy thông qua thị trường tính toán phi tập trung, và nhận phần thưởng thông qua hợp đồng thông minh sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Toàn bộ quá trình này không cần sự trung gian của nền tảng tập trung, không cần xác minh thẻ ngân hàng, và cũng không cần bất kỳ "con người" nào can thiệp.
Một số dự án đã bắt đầu khám phá cách AI Agent có thể sở hữu "danh tính kinh tế" trên blockchain, cung cấp dịch vụ cho các Agent khác, và hoàn thành giao dịch và phối hợp một cách tự chủ. Hình thức kinh tế "máy với máy (M2M)" này đã từ khái niệm chuyển sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.
Trong mô hình này, AI không còn là một mô hình phụ thuộc vào đầu vào của con người, mà là một thể hệ thống có khả năng thu thập tài nguyên, cung cấp dịch vụ, tạo ra lợi nhuận và đầu tư lại vào chính nó. Nó không cần con người phát hành bảng lương, mà có nguồn thu nhập riêng trên chuỗi.
Stablecoin: "Tiền tệ cứng" của thế giới AI
AI không chỉ cần khả năng thanh toán, mà còn cần một loại tiền tệ thanh toán ổn định. Khi một AI Agent gọi một mô hình khác hoặc mua dịch vụ API dữ liệu, nó mong muốn sử dụng đơn vị có giá trị ổn định để trao đổi, chứ không phải tài sản tiền điện tử có độ biến động cao.
Điều này chính là ý nghĩa quan trọng của stablecoin. Chúng cung cấp một công cụ tài chính vừa có thể tự do lưu thông trên chuỗi, vừa duy trì giá trị ổn định, trở thành "tiền tệ cứng" của thế giới AI. Một số dự án đã đang cố gắng để cho việc gọi dịch vụ giữa các AI được thanh toán theo thời gian thực qua stablecoin, từ đó hình thành một hệ thống kinh tế có độ ma sát thấp mà không cần sự phê duyệt của con người.
Hình thức "pháp nhân trên chuỗi" của AI
Trong tương lai, một số hệ thống AI có thể không còn gắn liền với một công ty hay tổ chức nghiên cứu cụ thể, mà tồn tại dưới hình thức tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giao thức trên chuỗi. Những AI Agent này sẽ sở hữu quỹ riêng, cơ chế quản trị cộng đồng và hệ thống danh tính trên chuỗi. Chúng không cần đăng ký hợp pháp, cũng không ghi danh ở một quốc gia nào, nhưng vẫn có thể phục vụ người dùng, nhận thanh toán, khởi kiện, phát hành cập nhật giao thức, hình thành nên "pháp nhân số" hoặc "pháp nhân AI" theo đúng nghĩa.
Sự hợp tác và cạnh tranh giữa chúng sẽ dựa trên hợp đồng thông minh, sử dụng tiền điện tử làm phương tiện, và các quy tắc trên chuỗi để tạo ra trật tự. Trong quá trình này, tiền điện tử không phải là tài sản đầu cơ, mà là giao thức nền tảng của sự tin tưởng giữa các AI.
Thách thức và Triển vọng
Mặc dù triển vọng rất hứa hẹn, nhưng chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Các vấn đề như việc quản lý khóa của ví AI, tổn thất kinh tế do lạm dụng mô hình, tính khả thi xác minh danh tính trên chuỗi, tính hợp pháp của chủ thể AI xuyên biên giới, ranh giới đạo đức của hành vi thuật toán đều cần được giải quyết.
Thực tế hơn là hệ thống pháp luật và khung quy định hiện tại của chúng ta gần như không cung cấp lộ trình cho "các hành vi không phải con người". AI không thể bị kiện hoặc kiện, không thể nộp thuế và cũng không thể sở hữu tài sản. Khi mất kiểm soát hoặc bị tấn công, vấn đề trách nhiệm cũng khó để làm rõ. Tất cả điều này cần một cấu trúc pháp lý mới, sự đồng thuận xã hội và các biện pháp quản trị công nghệ để đối phó.
Tuy nhiên, một số dự án tiên phong đã chỉ cho chúng ta con đường. Chúng ta cần xây dựng một "hạ tầng tài chính máy móc" phù hợp hơn để tiếp nhận hành vi của AI, hạ tầng này cần có danh tính trên chuỗi, tài khoản mã hóa, thanh toán bằng stablecoin, hợp đồng thông minh và cơ chế tín dụng phi tập trung. Nói cách khác, nó không cần một hệ thống tài chính theo nghĩa truyền thống, mà là Web3.
Kết luận
Sự phát triển của tiền điện tử ban đầu nhằm phục vụ cho "những người không có tài khoản", chẳng hạn như các nhóm hoặc ngành nghề bị hệ thống tài chính loại trừ. Ngày nay, nó có thể trở thành lựa chọn duy nhất cho "những cỗ máy không có danh tính" tham gia vào các hoạt động kinh tế.
Nếu nói rằng tài chính truyền thống là một kim tự tháp được xây dựng cho xã hội loài người, thì Blockchain và tiền điện tử có lẽ đang xây dựng một "nền tảng tài chính dành cho máy móc". AI không nhất thiết phải sở hữu quyền, nhưng nó phải có giao diện kinh tế có thể hoạt động. Và đây chính là vấn đề mà Blockchain giỏi nhất trong việc giải quyết.