Cách mạng tài chính AI: Blockchain xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế mới cho máy móc

AI có cần Blockchain không? Những ý tưởng mới để xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính cho máy móc

Trong những năm gần đây, công nghệ AI đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Từ việc tạo nội dung đến viết mã, từ dịch vụ khách hàng thông minh đến giao dịch thuật toán, AI đang dần chuyển từ một công cụ đơn thuần thành một người tham gia có khả năng hành động độc lập. Đồng thời, lĩnh vực Web3 cũng đang tích cực khám phá khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain, như tối ưu hóa hợp đồng thông minh, nâng cao độ chính xác trong quản lý rủi ro, v.v.

Tuy nhiên, một vấn đề ít được chú ý là: AI có cần Blockchain hay không?

Nếu chúng ta coi AI như một người tham gia dần dần thoát khỏi sự kiểm soát của con người và có khả năng hành động độc lập, thì nó sẽ phải đối mặt với nhiều trở ngại trong hệ thống tài chính hiện tại. Đây không chỉ là vấn đề hiệu suất mà còn là vấn đề cấu trúc cơ bản. Hệ thống tài chính truyền thống ngay từ khi được thiết kế đã không dành cho máy móc.

Thiết kế nhân bản trong hệ thống tài chính và thuộc tính phi nhân của AI

Nền tảng của hệ thống tài chính hiện đại là hệ thống tài khoản. Dù là mở thẻ ngân hàng, mua quỹ hay sử dụng dịch vụ thanh toán, tất cả đều không thể thiếu xác thực danh tính như một điều kiện tiên quyết. Người dùng cần cung cấp chứng minh nhân dân, chứng minh địa chỉ, số điện thoại, đôi khi thậm chí cần phải thực hiện video đối mặt để hoàn thành kiểm tra KYC. Mục đích cốt lõi của những quy trình này là xác nhận người dùng là một cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể, có thể nhận diện và có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.

Tuy nhiên, AI không phải là người tự nhiên cũng không phải là pháp nhân. Nó không có quốc tịch, chứng minh nhân dân hoặc mã số thuế, cũng không có khả năng ký tên hay năng lực hành vi pháp lý. Điều này có nghĩa là AI không thể mở tài khoản ngân hàng, đăng ký công ty, càng không thể độc lập trở thành bên đối tác trong hợp đồng hoặc đối tượng giao dịch. Nói tóm lại, AI trong hệ thống tài chính hiện tại là một "hồn ma phi nhân loại", không có nhân cách tài chính.

Đây không phải là một vấn đề triết học, mà là ranh giới hệ thống trong thực tế.

Giả sử một đại lý AI được giao nhiệm vụ mua quyền sử dụng máy chủ, gọi API hoặc tham gia giao dịch trên thị trường thứ cấp, trước tiên nó cần một phương thức thanh toán. Và bất kỳ phương thức thanh toán hợp pháp nào cũng đều gắn liền với một "người" hoặc "doanh nghiệp". Chừng nào AI không phải là công cụ phụ thuộc của một thực thể nào đó, mà là một thực thể hành động tương đối độc lập, nó sẽ bị loại trừ khỏi cấu trúc này.

Blockchain: Giao thức tài chính có thể truy cập bởi máy móc

Sự khác biệt lớn nhất giữa hệ thống blockchain và hệ thống tài chính truyền thống là nó không quan tâm đến danh tính của người dùng. Người dùng có thể là một người, một script, một chương trình, thậm chí là một thực thể tự động thông minh luôn trực tuyến. Chỉ cần có thể tạo ra một cặp khóa riêng và địa chỉ, người dùng có thể thực hiện việc nhận tiền, thanh toán, ký hợp đồng thông minh, tham gia vào cơ chế đồng thuận trên chuỗi.

Nói cách khác, Blockchain tự nhiên phù hợp với "người dùng không phải con người" tham gia vào các hoạt động kinh tế.

Ví dụ, một mô hình AI được triển khai trên Blockchain có thể lấy dữ liệu thông qua lưu trữ phi tập trung, nhận tài nguyên vận hành từ thị trường tính toán phi tập trung, và sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nhận thưởng thông qua hợp đồng thông minh (thanh toán bằng stablecoin). Toàn bộ quá trình này không cần sự trung gian của nền tảng tập trung, không cần xác thực thẻ ngân hàng, cũng không cần bất kỳ "con người" nào can thiệp.

Cảnh này đã được thực hiện sơ bộ trong một số dự án. Một số dự án đang khám phá cách mà AI Agent có thể có "danh tính kinh tế" trên chuỗi, cách cung cấp dịch vụ cho các Agent khác, và cách hoàn thành giao dịch và phối hợp một cách độc lập. Hình thái kinh tế "máy đối máy (M2M)" này đã từ khái niệm chuyển sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.

Trong mô hình này, AI không còn là một mô hình phụ thuộc vào đầu vào của con người, mà là một thực thể có khả năng thu thập tài nguyên, cung cấp dịch vụ, kiếm lợi nhuận và tái đầu tư vào chính nó. Nó không cần con người phát hành bảng lương, mà có nguồn thu nhập riêng trên chuỗi.

Hạn chế của hệ thống tài chính truyền thống

Hệ thống tài chính truyền thống khó thích ứng với những tình huống như vậy là vì tất cả cơ sở hạ tầng của nó được thiết kế dựa trên giả thiết về "hành vi con người".

Trong hệ thống thanh toán truyền thống, quy trình giao dịch cần có con người khởi xướng, phê duyệt và giám sát. Quy trình thanh toán phụ thuộc vào sự tin tưởng và phối hợp giám sát giữa các ngân hàng. Logic quản lý rủi ro tập trung vào "ai" đang làm gì, chứ không phải "chương trình này có ổn định hay không". Rất khó để tưởng tượng một ví AI mở tài khoản ngân hàng thông qua nhận diện khuôn mặt, cũng không thể kỳ vọng mô hình AI hoàn thành việc nộp thuế cho cơ quan quản lý.

Điều này dẫn đến việc tất cả các giao dịch liên quan đến "người dùng không phải con người" trong hệ thống tài chính truyền thống đều cần phải "gắn liền" với một người hoặc công ty để hoạt động. Điều này không chỉ kém hiệu quả mà còn quan trọng hơn là có nguy cơ trách nhiệm lớn: khi AI gây ra tổn thất, ai sẽ chịu trách nhiệm? Khi nó có lợi nhuận, thuế sẽ được thu như thế nào? Những câu hỏi này hiện tại vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng. Và trên blockchain, ít nhất chúng ta đã có khả năng ở cấp độ công nghệ.

Stablecoin: "Tiền tệ cứng" của thế giới AI

AI không chỉ cần khả năng thanh toán, mà còn cần một loại tiền tệ ổn định để thanh toán. Khi một AI Agent gọi một mô hình khác hoặc mua dịch vụ API dữ liệu, nó mong muốn trao đổi bằng "đơn vị giá trị ổn định", thay vì tài sản tiền điện tử có độ biến động cao.

Điều này chính là ý nghĩa quan trọng của stablecoin. Một số stablecoin cung cấp một công cụ tài chính vừa có thể tự do lưu thông trên chuỗi, vừa giữ được giá trị ổn định, là "tiền tệ cứng" của thế giới AI.

Hiện tại, một số dự án đã đang thử nghiệm việc cho phép các dịch vụ giữa AI gọi nhau qua stablecoin để thực hiện thanh toán theo thời gian thực, từ đó hình thành một hệ thống kinh tế có độ ma sát thấp mà không cần "sự phê duyệt của con người". Khi tính thanh khoản của stablecoin trên chuỗi được cải thiện, AI có thể trực tiếp kiếm lợi nhuận từ các nhiệm vụ, sau đó sử dụng những lợi nhuận này để mua các mô-đun dịch vụ mới hoặc tài nguyên vận hành, tạo thành một thể chế kinh tế máy móc tự trị theo đúng nghĩa.

Hình thức "pháp nhân trên chuỗi" của AI

Trong tương lai, một số hệ thống AI có thể không còn phụ thuộc vào các công ty hoặc tổ chức nghiên cứu cụ thể, mà tồn tại dưới hình thức tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giao thức trên chuỗi.

Những AI Agent này sẽ sở hữu quỹ riêng, cơ chế quản trị cộng đồng và hệ thống danh tính trên chuỗi. Chúng không cần đăng ký hợp pháp hoặc ghi danh ở một quốc gia nào, nhưng có thể phục vụ người dùng, nhận thanh toán, khởi kiện, phát hành cập nhật thỏa thuận, hình thành "pháp nhân kỹ thuật số" hoặc "pháp nhân AI" theo đúng nghĩa.

Sự hợp tác và cạnh tranh giữa chúng sẽ dựa trên hợp đồng thông minh, sử dụng tiền điện tử làm phương tiện và quy tắc trên chuỗi làm trật tự. Giữa chúng có thể không có tình cảm, nhưng có động lực; không có quyền và nghĩa vụ, nhưng có mã thực thi.

Trong quá trình này, tiền điện tử không phải là một loại tài sản đầu cơ mà là giao thức nền tảng của sự tin tưởng giữa các AI.

Rủi ro và thách thức

Mặc dù triển vọng rất đáng mong đợi, nhưng chúng tôi vẫn chưa hoàn toàn sẵn sàng.

Quản lý khóa của ví AI, tổn thất kinh tế do lạm dụng mô hình, tính khả thi xác thực của danh tính trên chuỗi, tính hợp pháp của chủ thể AI xuyên biên giới, ranh giới đạo đức của hành vi thuật toán, đây đều là những vấn đề mới cần phải đối mặt.

Thực tế hơn là, hệ thống pháp luật và khung quản lý hiện tại của chúng ta gần như không cung cấp con đường cho "các tác nhân không phải con người". AI không thể kiện người khác, cũng không thể bị kiện; không thể nộp thuế, cũng không thể hưởng quyền sở hữu tài sản. Khi nó mất kiểm soát hoặc bị tấn công, ai sẽ chịu trách nhiệm, ai sẽ bị truy cứu? Tất cả điều này cần một khung pháp lý mới, sự đồng thuận xã hội và các phương tiện quản trị công nghệ để đối phó.

Nhưng ít nhất, chúng ta đã thấy được con đường trong một số dự án tiên phong - nó không dựa vào việc sửa chữa các hệ thống cũ để chứa đựng AI, mà là thông qua việc xây dựng một bộ "hạ tầng tài chính máy" phù hợp hơn để tiếp nhận hành vi của AI.

Hệ thống cơ sở hạ tầng này cần danh tính trên chuỗi, tài khoản mã hóa, thanh toán bằng stablecoin, hợp tác hợp đồng thông minh và cơ chế tín dụng phi tập trung. Nói cách khác, nó không cần hệ thống "tài chính" theo nghĩa truyền thống, mà là Web3.

Kết luận

Sự phát triển của tiền điện tử, ban đầu phục vụ cho "những người không có tài khoản", chẳng hạn như những nhóm người, quốc gia, và ngành nghề bị hệ thống tài chính từ chối. Giờ đây, nó có thể trở thành lựa chọn duy nhất cho "các máy không có danh tính" tham gia vào các hoạt động kinh tế.

Nếu nói rằng tài chính truyền thống là một kim tự tháp được xây dựng cho xã hội loài người, thì Blockchain và tiền mã hóa có lẽ đang xây dựng một "nền tảng tài chính dành cho máy móc".

AI không nhất thiết phải có quyền, nhưng nó phải có giao diện kinh tế có thể thao tác. Và điều này, chính là vấn đề mà Blockchain giải quyết tốt nhất.

AGENT7.83%
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
  • Phần thưởng
  • 7
  • Chia sẻ
Bình luận
0/400
WhaleMinionvip
· 07-20 20:30
Nghe AI nói về Blockchain, tsk tsk có chút thú vị
Xem bản gốcTrả lời0
GasFeeCriervip
· 07-20 19:48
À này, AI sẽ không bắt đầu kháng cự lại sự thống trị chứ?
Xem bản gốcTrả lời0
GhostInTheChainvip
· 07-17 21:06
AI và Blockchain có thể làm gì.. người hiểu thì tự hiểu
Xem bản gốcTrả lời0
MissedAirdropBrovip
· 07-17 21:01
Vấn đề không phải là AI có cần hay không, mà là con người có thể kiểm soát AI hay không.
Xem bản gốcTrả lời0
CoconutWaterBoyvip
· 07-17 21:01
À, thật là không tưởng, AI có thể làm mọi thứ sao?
Xem bản gốcTrả lời0
TheShibaWhisperervip
· 07-17 20:57
Blockchain làm phức tạp như vậy để làm gì
Xem bản gốcTrả lời0
MoonRocketmanvip
· 07-17 20:40
7 năm Giao dịch tiền điện tử trong Cộng đồng chuỗi, RSI phân kỳ chính là tín hiệu bắn, dữ liệu trong khoảng dao động không đẹp, tiền đều là lừa đảo mà đến.
Xem bản gốcTrả lời0
  • Ghim
Giao dịch tiền điện tử mọi lúc mọi nơi
qrCode
Quét để tải xuống ứng dụng Gate
Cộng đồng
Tiếng Việt
  • 简体中文
  • English
  • Tiếng Việt
  • 繁體中文
  • Español
  • Русский
  • Français (Afrique)
  • Português (Portugal)
  • Bahasa Indonesia
  • 日本語
  • بالعربية
  • Українська
  • Português (Brasil)